Валентин Христофорович Колумб родился в 1935 году в деревне Мизинер, Моркинского района (ныне Республика Марий Эл), в семье марийского колхозника Христофора Колумба. Свою необычную фамилию отец поэта получил от сельского учителя, ревностного поклонника истории географических открытий.
Поэтический талант Колумба проявился еще в начальной школе. Тема сурового детства военных лет получила отражение в его юношеских стихах. Первый сборник стихов Колумба под названием "Будем знакомы" вышел в 1959 году. Произведения, собранные там, отличаются своеобразием поэтического видения мира, смелой образностью, интересной оценкой жизненного материала. Понять человека, осознать свое время, показать особую любовь к миру природы и к труду крестьянина-землепашца - все это сумел Колумб в своей лирике. Проблема человека и природы в творчестве поэта переплелась с проблемой гуманизма и нравственных ценностей современного человека. Валентин Колумб умер в 1974 году.
СУСЫР НЕРГЕН БАЛЛАДЕ
Йÿла саҥаштем
Чевер тарай сусыр.
Мотор саҥгаштем
Алят шапшак музыр.
Рыя сусырем,
Эркын ден поремеш.
Но шÿдö еҥ ден
Вашлиям уремеш.
Но шÿдö еҥ ден
Вашлиям уремеш,
Да кажне йодеш:
«Кö коден парымеш?»
Кеч-кузе умылтаре,
Сукалтен керек шич,
Утыжден ок ÿчаше
А чоя шинчаж тич.
Палем, пешак шона,
Ок ÿшане, палем:
Шке шотанла коеш,
А кредалын коштеш...
Мый эртем, воштылам,
Тау пеш тидланжат:
Сусырем тÿрлö семын
Умыла тÿрлö жап.
Сусыр еҥым сар годым
Пагален ме онченна.
Ала кÿлын гынат
Коклан шелын пуаш гына.
Но тений вот мемнан
Весела, таза жапын
Могай сусыр лийман?
Сусырта могай шатын?
Тиде сай моткочак,
Сусыремже нерген
Еҥ таклан ок пижедыл,
Кö-гынат да перен...
Шонышт шÿдын, тÿжемын,
Палем ик пелторта
Сусыремым ужын,
Вес тиÿкын шоналта,
Огеш тошт гын тегак,
Кораҥеш гын мÿндырчак,
Тек шонат, тек шонат,
Тек лорга кÿдырчат...
1965 ий, 6 август.
ОНДАК ШОНАЛТЕ
Пÿкен ден ик имнешке
вашталтен öртньöрым.
Но иктым
пален огыл тудын уш:
Пÿкеным
тачак
шупшын налын кертыт.
öртньöрым – тöчен ончо! Поктен шу!
1973 ий, февраль
КОЛЫЗО ДЕН КОЛ НЕРГЕН
Тÿсет жап тÿтанеш пуракаҥше,
Шинчат – ÿй вочкым палыше коля.
Пöрт – Василисан кугыжаныш гай товаҥше,
А тый – вÿд порсынысо нужгол коят.
Мом тиде нарынче, ораде кайык
Да тÿлыжгö пеледышын чашкер пуат?
Пашашке пуро,
Шурно теҥызышке кае –
Мочоло сылнын ÿдыр-влак мурат!
Есениным йокроклан огыл лудыт,
Васартылыт, шонет, вургемым монь?
Канен моштат –
Тугай содомым луктыт,
Шокталше лийже.
Кеч умша гармонь!
Куштат –
Кап шÿдыр гай коймешке пєрдыт,
Мардежым корно гычын савырат.
А ошкылын колтат – Ончен окна-влак öрыт,
Пиалым ик ончалтыш дене савырат.
Мочоло тушто весела пиал,
Кидиге дене модшо,
Поро кечеш кÿшö!
Духи атетымат пелен ит нал,
Вет олык шудыла нимо ок ÿпшö.
Ит лÿд: вашлийыт
Порсын курчак, манын,
Шÿмет гоч качым
ÿдыр-влак ала тергат.
Ончалтыш ий вашеш
Чолга тулла чаклане –
Вет тый кертат...
Тый воштылын гына кертат!
Йодат тый:
«Колым эҥыраш кундем гычын улам. –
– Мый эҥеран кундем гычын улам. –
Мый ом йöрате,
ом йєрате,
ом йєрате!» –
Тый кычкырет ала-кє весылан.
Ават мо колыштеш тыге ондалымым,
Ок шукто пиалетым оролен?
Омсат лыҥ ужын дыр тыге чумалмым,
Эскерыдыме пылышым коклан шотлен?
Июнь-август, 1955 ий.
Пумыр ял.