Калкы шӱмыштӧ курымлан кодеш

Миклай Казаков… Николай Иванович Казаков… Поэт да Айдеме. Тиде кок мутшымат мый кугу буква дене серыде ом керт. Поэт семын тудо марий поэзий шомакым кугу Совет Ушем мучко, тудын деч ӧрдыжкат шочмо марий мландыжын, калыкшын пуымо усталык вийже дене эн ончыч суаплын шарен. Айдеме семынат тудо пеш тыматле, поро, еҥым пагалыше лийын. Мый, мутлан туддеч нылле ийлан самырык улам. Туге гынат, Николай Иванович кажне гана вашлийме годым эреак кумылын пелештен, вуйым савалтен але кидым гына кучен эртен каен огыл, а чарналтен шогалын, тидым-тудым йодыштын, серыме паша нерген умылкален…

 

Миклай Казаков… Николай Иванович Казаков… Поэт да Айдеме. Тиде кок мутшымат мый кугу буква дене серыде ом керт. Поэт семын тудо марий поэзий шомакым кугу Совет Ушем мучко, тудын деч ӧрдыжкат шочмо марий мландыжын, калыкшын пуымо усталык вийже дене эн ончыч суаплын шарен. Айдеме семынат тудо пеш тыматле, поро, еҥым пагалыше лийын. Мый, мутлан туддеч нылле ийлан самырык улам. Туге гынат, Николай Иванович кажне гана вашлийме годым эреак кумылын пелештен, вуйым савалтен але кидым гына кучен эртен каен огыл, а чарналтен шогалын, тидым-тудым йодыштын, серыме паша нерген умылкален…

Чыла тиде сӱрет Николай Ивановичым шочмо ялыштыже, Морко кундемысе Кӱчыкэҥерыште,  100 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтше касыште эше ик гана шинча ончыкем тольо. Мый тудым икымше гана 1974 ий октябрь тылзе кыдалне, 10-шо классыште тунеммем годым, самырык возышо-влакын “Сылнымут шыже” семинар-каҥашыштышт ужынам. Рвезе автор семын мый лачак Марий АССР-ын калык поэтше, СССР Кугыжаныш премийын лауреатше Миклай Казаковын вӱдымӧ тӱшкаште ыльым. Да тунам тудым чынже денак юмо семынак ончен шинчышым, кажне ойлымо шомакшым ушыш пышташ тыршышым. Сылне, виян почеламутлажым школышто куанен лудмо, наизусть тунемме , а лӱмлӧ, пеш чот пагалыме поэт кызыт теве ончылнемак илыше шога, мутлана, мыйын уло-уке поэзий корно-влакем шкежак лудын ончыкта, кумылым нӧлтышӧ шомакымат ойла… Кузе тыгай годым шӱм шолде туркет, да шке пиалетлан шкеат от ӱшане…

Николай Иванович Казаков 1918 ий 15 январьыште шочын. А тудым шарныме кас тений 26 январьыште, ойлышым, шочмо ялыштыже эртаралте. Йошкар-Ола гыч да Морко гыч толшо уна-влак ондак верысе тоштерыште, кугу поэтлан пӧлеклалтше пӧлемыште чумыргышт, поро деч поро мутым ойлышт, бюстшо воктек пеледыш аршашлам пыштышт. Вара ялысе тӱвыра пӧртыш кайышт. А тышке шке лӱмлӧ пошкудыштым шарналташ, вуйым савалташ ялысе калык погынен ыле. Сцене гыч шуко шарнымаш, поэтын почеламутшо-влак йоҥгалтыч. Нуным М.Казаковын почеламутшым сылнын лудмо районысо конкурсышто сеҥышыш лекше тунемше-влак шергылтарышт. В.Лазарев лӱмеш уста хор поэтын почеламутшо-влаклан марий композитор-влакын возымо муро-влакым йоҥгалтарыш.

Лӱмгече кас пеш сайын эртыш, кугу поэтым шарнымашке, суапландарымашке да чапландарымашке шке поро надыржым пыштыш, кызытсе да ончыкылык тукымлан тудын дене эреак кугешнаш кӱлмӧ шонымашым эше ик гана пеҥгыдемдыш. Конешне, Миклай Казаковым шарнымаш сылнымут да мер погынымаш Йошкар-Олаштат, республик кӱкшытыштӧ, кумдан эртаралтеш ыле гын, моткоч суапле лиеш ыле. Вет тиде Айдеме да Поэт тыгайым шке мурпашаж дене моткоч сулен.

  

М.Скобелевын фотожо.